Nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej

Od 12 lipca br. obowiązuje nowa ustawa dotycząca przeciwdziałania nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej.

Ustawę stosuje się do umów nabycia produktów rolnych lub spożywczych zawieranych między nabywcami a ich dostawcami, jeżeli m.in. łączna wartość obrotów między nimi w roku wszczęcia postępowania (lub w okresie dwóch lat wstecz) przekracza 50 000 zł.

Przepisów nie stosuje się m.in. do bezpośrednich dostaw (dokonywanych przez producenta, małych ilości surowców do konsumenta końcowego lub lokalnego zakładu detalicznego bezpośrednio zaopatrującego konsumenta końcowego), a także w sytuacji gdy dostawca zbywa produkty nabywcy mającego formę spółdzielni, której dostawca jest członkiem.

Przewaga kontraktowa to sytuacja:

• nabywcy względem dostawcy, w której dla dostawcy nie istnieją wystarczające i faktyczne możliwości zbycia produktów do innych nabywców oraz występuje znaczna dysproporcja w potencjale ekonomicznym na korzyść nabywcy;
• dostawcy względem nabywcy, w której dla nabywcy nie istnieją wystarczające i faktyczne możliwości nabycia produktów od innych dostawców oraz występuje znaczna dysproporcja w potencjale ekonomicznym na korzyść dostawcy.

Wykorzystywanie przewagi kontraktowej jest dopuszczalne, jeżeli nie jest nieuczciwe, tzn. jest zgodne z dobrymi obyczajami i nie zagraża istotnemu interesowi drugiej strony albo nie narusza takiego interesu.

Przykładami nieuczciwego wykorzystania przewagi kontraktowej są:

• nieuzasadnione rozwiązanie umowy lub zagrożenie jej rozwiązaniem;
• przyznanie wyłącznie jednej stronie uprawnienia do rozwiązania umowy;
• uzależnianiu zawarcia lub kontynuowania umowy od przyjęcia lub spełnienia przez jedną ze stron innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;
• nieuzasadnionym wydłużaniu terminów płatności za dostarczone produkty.

Właściwym organem w powyższych sprawach jest Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który – w przypadku dopuszczenia się, choćby nieumyślnie, naruszenia zakazu nieuczciwego wykorzystania przewagi kontraktowej – może nałożyć na dostawcę albo nabywcę karę pieniężną w wysokości nie większej niż 3% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary.

Podstawa prawna: ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 67).