Odpowiedzialność porządkowa pracowników

Kodeks pracy zawiera przepisy dyscyplinujące pracowników i umożliwiające nałożenie kar porządkowych.

Kary porządkowe

Pracodawca może zastosować naganę lub upomnienie jako kary porządkowe w przypadku naruszenia przez pracownika: ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów BHP lub przeciwpożarowych (PPOŻ) lub uchybienia w przyjętym potwierdzaniu przybycia i obecności (w tym nieusprawiedliwionej nieobecności).

Ponadto, w sytuacji naruszenia przepisów BHP/PPOŻ, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia lub stawienia się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywania alkoholu w miejscu pracy pracodawca może stosować karę pieniężna. Wpływy z kar pieniężnych pracodawca przeznacza na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wymogi stosowania kary

Ustawodawca określa stosunkowo wąskie ramy czasowe na zastosowanie kar.

Pracodawca może stosować kary porządkowe tylko w ciągu dwóch tygodni od otrzymania informacji o naruszeniu i nie później niż w ciągu 3 miesięcy od naruszenia.

Ponadto karę stosuję się tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika – także przez telefon lub z wykorzystaniem komunikatorów internetowych.

Przy stosowaniu kary bierze się pod uwagę w szczególności rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy pracownika i jego dotychczasowy stosunek do pracy.

Forma

O zastosowanej karze pracodawca zawiadamia pracownika na piśmie, wskazując rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia oraz informując go o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia, a odpis zawiadomienia składa się do akt osobowych pracownika.

Obecnie przepisy nie umożliwiają skutecznego zastosowania innej formy zawiadomienia.

Zatarcie kary

Karę uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa z akt osobowych pracownika po roku nienagannej pracy. Pracodawca może, z własnej inicjatywy lub na wniosek reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, uznać karę za niebyłą przed upływem tego terminu.

Karę uznaję się za niebyłą także wskutek uwzględnienia sprzeciwu albo wydania przez sąd pracy odpowiedniego orzeczenia.